Het is zomer, lekker warm en de barbecue draait overuren. En daar komt de rol aluminiumfolie weer uit de kast. Alle restjes van groenten, dipsausjes en worsten belanden onvermijdelijk in of onder aluminiumfolie in de koelkast. Praktisch is aluminiumfolie zeker. Niet voor niets is het al tientallen jaren een vaste waarde in zowat iedere keuken. Maar is dat wel zo’n goed idee? Wij zochten het voor u uit.

De ene mens kan niet zonder, de andere staat er eerder sceptisch tegenover omdat aluminiumfolie schadelijk zou zijn voor de gezondheid en het milieu. Als we voor eens en altijd willen bepalen hoe nuttig of schadelijk aluminiumfolie nu echt is, moeten we eerst eens gaan kijken naar wat aluminium nu precies is. Daarna kunnen we achterhalen welke levensmiddelen inderdaad beter niet in aluminiumfolie worden verpakt en welke alternatieven er dan zijn.

Van de aarde op uw bord: aluminiumfolie

Het gewonnen aluminium wordt in fabrieken flinterdun gewalst en met hitte behandeld tot we uiteindelijk het ons alombekende aluminiumfolie verkrijgen. In de levensmiddelenverpakkingsindustrie zijn er dol op. En dat is niet verwonderlijk: aluminiumfolie heeft namelijk twee heel bijzondere eigenschappen: het laat geen zuurstof en ook geen vocht door. Daarom wordt in de levensmiddelenverpakkingsindustrie vaak een dun laagje aluminium gebruikt als zogenaamd barrièremateriaal om de houdbaarheid van levensmiddelen te verlengen. Kijk maar naar pakjes koffie en soep, zakjes chips, drankkartonnetjes en conserven – en dat zijn nog maar enkele van het lange lijstje toepassingen.

Zuurstof en vocht spelen een heel belangrijke rol in het bedervingsproces van levensmiddelen, aangezien de organismen die leiden tot bederf, zuurstof en vocht nodig hebben om te groeien. Halen we zuurstof en vocht uit de vergelijking, dan kunnen we dus de houdbaarheid van levensmiddelen aanzienlijk verlengen. Bovendien krijgt ook oxidatie, het proces dat ervoor zorgt dat levensmiddelen niet meer eetbaar zijn, zonder zuurstof geen kans. Omgekeerd helpt aluminium om vocht in de voedingsmiddelen te houden, zodat bijvoorbeeld vlees op de barbecue lekker sappig blijft.

Wanneer gebruikt u best geen aluminiumfolie?

Hoewel aluminiumfolie ideaal is om levensmiddelen langer vers te houden en de aroma’s te bewaren, zijn er ook risico’s verbonden aan het bewaren van voedsel in aluminium. We kennen allemaal het fenomeen dat optreedt bij veel metalen: corrosie. Bij ijzer spreken we van roest, maar ook bij aluminium treedt een gelijkaardig proces op. In bepaalde omstandigheden komen aluminiumdeeltjes los uit de aluminiumfolie en zetten ze zich vast op de voedingsmiddelen. Wanneer we die dan opeten, krijgen we tegelijk aluminium binnen. De gezondheidsrisico’s die dat met zich meebrengt, zijn nog niet volledig onderzocht. Tegenstanders voeren aan dat het ons zenuwstelsel kan beïnvloeden en negatieve gevolgen kan hebben voor de vruchtbaarheid en de ontwikkeling van ons beendergestel. Aangezien dergelijke ernstige gevolgen niet helemaal uitgesloten kunnen worden, raadt Volksgezondheid aan om omzichtig met aluminiumfolie om te springen en er geen overmatig gebruik van te maken voor het verpakken van levensmiddelen.

Maar voor welke stoffen vermijdt u nu best contact met aluminiumfolie, omdat ze een groter risico lopen om aluminiumdeeltjes op te nemen? Kort door de bocht: zout, uitgesproken zure en basische stoffen en andere metalen. Al die stoffen bevorderen de chemische corrosie van het aluminiumfolie. Een voorbeeldje: een opengesneden citroen in aluminiumfolie verpakken is geen goed idee. Maar ook minder in het oog springende zure levensmiddelen verpakt u beter niet in aluminiumfolie. Een stuk pizza met tomatensaus bijvoorbeeld of gezouten gerechten en snacks. Bovendien dekt u metalen schotels ook beter niet af met aluminiumfolie, omdat zo aluminiumionen kunnen loskomen uit het folie en in het eten belanden. Test het gerust eens zelf uit: leg een opengesneden citroen enkele dagen weg in aluminiumfolie en kijk zelf wat het effect van het zuur op het folie is.

Welke alternatieven zijn er voor aluminiumfolie?

Wie op veilig wil spelen en liever zo weinig mogelijk aluminiumfolie gebruikt, kan een heleboel alternatieven aanschaffen. Vershouddozen zijn ideale aluminiumvervangers: als ze lichtdicht afsluitbaar zijn, hebben ze dezelfde voordelen als aluminiumfolie. Er kan nauwelijks vocht uit de doos ontsnappen en er kan amper zuurstof in, waardoor het eten lang vers blijft. Bovendien zijn ze herbruikbaar en dus een perfect milieuvriendelijk alternatief voor aluminiumfolie.

Ook deze oldschoolmethode blijft perfect: klaargemaakt eten afdekken met een bord en in de koelkast zetten. Luchtdicht is deze methode niet, maar als u toch van plan bent om de restjes de volgende dag verder op te eten, dan hoeft dat ook helemaal niet.

En kent u de wasdoektrend? Al enkele jaren zijn er wasdoeken te koop die als alternatief voor vershoud- en aluminiumfolie kunnen worden gebruikt. Bovendien kunt u ze ook zelf maken. Neem gewoon een gewassen stuk katoen dat u niet meer nodig heeft, verdeel er wat bijenwas over en ga er – met een vel bakpapier ertussen – over met een strijkijzer tot de bijenwas gesmolten is. Zodra de bijenwas weer is opgesteven, is uw zelfgemaakte wasdoek klaar voor gebruik. Ideaal als alternatief voor aluminiumfolie, om bijvoorbeeld uw lunchpakket in te verpakken. En bovendien is een zelfgemaakte wasdoek ook een leuk en origineel geschenkidee.

Barbecueën in aluminiumbakjes – do or don’t?

Veel mensen gebruiken aluminiumfolie of aluminiumbakjes om vlees, vis of groenten in te barbecueën. Zo kan er geen vet op de hete kolen druppelen en komen er dus geen schadelijke stoffen vrij (zogenaamde polycyclische aromatische koolwaterstoffen of kortweg PAK’s). PAK’s zouden kankerverwekkend zijn en moeten dus absoluut worden vermeden. Voor dergelijk gebruik komen aluminiumschaaltjes dus goed van pas. Maar ook hier moet u erop letten dat u de gerechten erin pas na het barbecueën bestrooit met zout of citroensap, zodat er zo weinig mogelijk aluminiumionen vrijkomen uit het folie of de bakjes.

 

Heeft u zelf nog alternatieven voor aluminiumfolie? Schrijf ons! Laat een reactie achter onder dit bericht of discussieer met ons op Facebook.