Havervlokken en mueslimixen zijn niet meer weg te denken uit ons voedselaanbod. Gelukkig hebben deze mueslivlokken die we elke ochtend met zware oogleden en verwarde haren in onze ontbijtkom gieten, hun plaats in de keukenkast meer dan verdiend. Deze bekende graansoort biedt bijvoorbeeld veel voordelen op het gebied van gezondheid en kan bovendien op verschillende manieren worden gebruikt. Haver is een echte alleskunner. Lees verder en ontdek zelf de meerwaarde van deze alledaagse vlokken. Deze kennis zal zelfs de meest chagrijnige onder ons helpen om ’s ochtends op gang te komen.
Haver heeft een lange geschiedenis. Ze worden waarschijnlijk al sinds 5000 voor Christus door mensen gebruikt als landbouwgewas en werden ontdekt in het Zwarte Zeegebied en het gebied van het huidige Polen. Tegenwoordig groeit haver voornamelijk in Europa en Noord-Amerika – de lage eisen die het graan stelt aan de bodem en aan het klimaat maken dit mogelijk. Ook hebben we tegenwoordig verschillende vormen van het gewas, waarvan de zogenaamde zaadhaver de meest voorkomende is.
Voeding verrijking: haver heeft veel te bieden op het gebied van voeding
Haver onderscheidt zich van de andere granen door het veel hogere gehalte aan micronutriënten en het hoogste vetgehalte. Het vet dat ze bevatten is ook van zeer hoge kwaliteit, omdat het een hoog aandeel van de belangrijke onverzadigde vetzuren bevat. Ook het eiwitgehalte van deze graansoort behoort tot de allerbeste. Vermeldenswaardige micronutriënten in haver zijn fosfor, magnesium, ijzer, zink en vitamine B1 en E. De antioxidanten in haver zijn ook gunstig voor onze gezondheid.
Haver bevat ook een groot aantal onverteerbare voedingsbestanddelen, ruwvoer dus, wat ook een grote bijdrage levert aan onze gezondheid. Dit ruwvoer vertraagt bijvoorbeeld de stijging van de bloedsuikerspiegel en heeft een cholesterolverlagende werking. Ze geven je ook een verzadigd gevoel en zorgen, in combinatie met voldoende vocht, voor een goede spijsvertering.
Ze vormen een onmisbaar onderdeel van een vegetarisch of veganistisch dieet. De reden is dat, zonder vlees, plantaardig voedsel nodig is als bron van ijzer. We hebben voldoende ijzer nodig om ons bloed te vormen en dus om onze fysieke en mentale prestaties op peil te houden. Omdat de consumptie van haver gemakkelijk kan worden geïntegreerd in het dagelijks leven, dragen ze aanzienlijk bij aan het dekken van onze ijzerbehoefte. In een veganistisch dieet is het hoge eiwitgehalte van haver ook een pluspunt.
Glutenintolerantie: wel of geen haver?
Mensen met glutenintolerantie die coeliakie veroorzaken, moeten ten koste van alles glutenbevattende granen vermijden. Zelfs de kleinste hoeveelheden glutenbevattende granen zullen anders tot ernstige problemen leiden. Tarwe, spelt, rogge en gerst bevatten gluten en zijn daarom taboe. Gierst, maïs en rijst zijn uitstekend, terwijl haver een meer omstreden kwestie is. De voordelen van het eten van haver maken het moeilijk om er helemaal vanaf te zien. Voorzichtigheid is echter geboden.
Hoewel haver zelf vrijwel glutenvrij is, zijn ze zwaar “besmet” met glutenbevattende granen. Door deze besmetting zijn normale havervlokken uit het schap van de supermarkt zeker niet geschikt voor mensen met een glutenintolerantie! Het goede nieuws is dat door speciale zuiveringsprocessen nu ook glutenvrije haver verkrijgbaar is. Haver wordt dan als glutenvrij bestempeld en dit is de enige manier voor mensen met coeliakie om ze te consumeren.
In dit geval moet er echter nog steeds op worden gelet. Hoewel de meerderheid van de personen glutenvrije haver kan verdragen, zijn er uitzonderingen. De individuele tolerantie moet op zijn vroegst zes maanden na de diagnose en onder medisch toezicht worden getest. Op dit moment wordt consumptie van kleine hoeveelheden in eerste instantie aanbevolen. Alleen al het ruwvoergehalte kan, als je er niet aan gewend bent, in eerste instantie ongemak veroorzaken. Voor mensen die geen last hebben van glutenintolerantie is er overigens geen reden om glutenbevattende granen te mijden.
Vlokken – stevig of zacht? Het is een kwestie van smaak!
De bekendste haverproducten zijn onze geliefde havervlokken. Maar elke keer is er een keuze tussen stevig of zacht – en dat niet alleen. Daarnaast bevat het assortiment ook wateroplosbare vlokken en haverzemelen. Dit roept de vraag op wat het verschil is? We zullen dingen ophelderen!
De verschillende soorten havervlokken bestaan altijd uit het volkoren graan en verschillen niet in hun voedingswaarde. In vergelijking met de stevige vlokken worden de zachte vlokken gewoon geplet. Het type dat je voorkeur heeft, is een kwestie van smaak. Zelfs oplosbare vlokken zijn volkoren. Ze zijn gemaakt van havermout en zijn geschikt voor het verdikken van shakes, dipsauzen en soepen. Ze zijn ook het favoriete voedsel als het gaat om babyvoeding. Haverzemelen is heel anders. Deze bestaat alleen uit de buitenste lagen van het graan en de kiemknop en heeft daardoor een veel hoger vezelgehalte in vergelijking met havervlokken. Het eiwitgehalte is ook hoger in haverzemelen, terwijl het zetmeelgehalte lager is.
Zoet of hartig?
Of het nu koud, warm, zoet of hartig is, havervlokken hebben veel te bieden. Wat dacht je van warme pap in de ochtend? Dit Schotse gerecht, traditioneel bereid met water, kan makkelijk gevarieerd worden. Bij de bereiding kunnen melk of veganistische dranken als alternatief worden gebruikt. De afgewerkte pap kan vervolgens naar wens worden gekruid met bijvoorbeeld vers fruit of noten. Onze geheime tip: probeer eens een combinatie met geitenkaas en tijm. U kunt uw creativiteit en persoonlijke voorkeur de vrije loop laten.
Een blijvende ontbijttrend zijn de zogenaamde “overnight oats”. Dit houdt in dat je havervlokken een nacht in vloeistof laat weken en koel houdt. Dit bespaart tijd in de ochtend en geeft de vlokken een zeer zachte consistentie. ’s Ochtends wat vers fruit erbij en het trendy haverontbijt is ready to go!
Naast pap kunnen havervlokken ook gebruikt worden als ingrediënt bij het koken. Door het zetmeel in havervlokken binden ze de massa van pasteitjes en beignets en zijn daarom ook een populair ingrediënt voor vegetarische gehaktballetjes. Haver daarentegen is niet geschikt om te bakken vanwege het lage gehalte aan gluteneiwit, dat verantwoordelijk is voor goede bakeigenschappen. Maar als gemengd ingrediënt of als garnering op de broodkorst heeft deze ontbijtgranen niettemin zijn plaats in de bakkerswereld veroverd en is het een echte allrounder geworden!
Een populaire melkvervanger
Haver staat ook bovenaan de lijst met melkalternatieven, wat nog een reden is waarom het graan een geweldige aanvulling is op een veganistisch dieet. Gemalen vlokken gekookt met water vormen de basis van haverdranken. De pulp wordt vervolgens gefilterd en gemengd met enzymen en plantaardige oliën om de melkachtige vloeistof te produceren.
Ecologisch presteert dit type melk op basis van haver beter dan koemelk of andere plantaardige dranken, vooral als de gebruikte haver lokaal wordt verbouwd. Een haverdrank bevat echter minder calcium dan melk. Voor een veganistisch dieet is de optie van met calcium verrijkte haverdranken dan ook aan te raden. Omdat het eiwitgehalte ook lager is dan dat van conventionele melk, moet de eiwitbehoefte worden gedekt door andere voedingsmiddelen.
Hoe eet jij je have het liefst? Wij zijn benieuwd! Laat een reactie achter op één van onze social media kanalen of discussieer met ons op Facebook.