Zuur, bruisend, natuurlijk en uniek: zo kan je de smaak van de met melkzuur of azijnzuur gefermenteerde (bijna) alcoholvrije dranken het best omschrijven. Het beproefde productieproces geniet reeds geruime tijd een hernieuwde populariteit. En terecht, want melk- en azijnzuurhoudende gefermenteerde dranken hebben niet alleen een opvallend smaakprofiel, ze zijn ook erg gezond. Ontdek in onderstaand artikel de voordelen van deze herontdekte dranken, wat fermentatie eigenlijk is en welke gefermenteerde dranken op de markt beschikbaar zijn.
In Egypte en het Midden-Oosten werden al in het neolithicum melk- en azijnzuurhoudende gefermenteerde dranken met een laag alcoholgehalte gedronken. In Europa daarentegen waren het vooral alcoholische dranken zoals wijn en bier die door fermentatie werden geproduceerd. In die tijd werd het proces voornamelijk gebruikt voor bewaring. Maar al snel werden de gezonde eigenschappen van gefermenteerde dranken duidelijk. Sommige werden zelfs ‘levenselixers’ genoemd.
Zuur, bruisend, natuurlijk en uniek: zo kan je de smaak van de met melkzuur of azijnzuur gefermenteerde dranken het best omschrijven.
Wat is fermentatie?
Fermentatie is de chemische omzetting van organische stoffen door micro-organismen zoals gisten, bacteriën en schimmels. In vloeistof die bij kamertemperatuur in een luchtdicht vat wordt bewaard, zetten micro-organismen suiker om in zuren (zoals melkzuur en azijnzuur), alcohol en koolstofdioxide. De zuren zorgen ervoor dat schadelijke bacteriën die de drank anders zouden kunnen bederven, worden gedood. En dat zorgt dan weer voor een langere houdbaarheid. Naast zuren zorgt het proces ook voor unieke smaken en gezonde voedingsstoffen.
Een uitstekende bron van probiotica!
Melk- en azijnzuurhoudende gefermenteerde dranken zijn een gezond en natuurlijk alternatief voor frisdranken die kunstmatig met koolzuur worden verrijkt. Ze verzekeren namelijk een evenwichtige darmflora en hebben dus een positief effect op ons spijsverteringsstelsel door de grote hoeveelheid probiotica die ze bevatten. Probiotica zijn micro-organismen – meestal melkzuurbacteriën – die ook van nature in onze darmflora voorkomen. Ze helpen bij een gezonde spijsvertering door vitamine K, bepaalde B-vitamines en mineralen te leveren alsook enzymen om voedingsstoffen af te breken. Probiotica voorkomen ook de ophoping van ziekteverwekkende gisten en bacteriën en werken ontstekingsremmend.
Melk- en azijnzuurhoudende gefermenteerde dranken zijn een gezond en natuurlijk alternatief voor frisdranken die kunstmatig met koolzuur worden verrijkt.
De diversiteit van melk- en azijnzuurhoudende gefermenteerde dranken
Een van de bekendste gefermenteerde dranken is kombucha, die zijn oorsprong vindt in Azië. Het is een bruisende drank die wordt gemaakt van gezoete zwarte of groene thee en de kombucha ‘paddenstoel’. Het wordt ook wel een SCOBY (symbiotische cultuur van bacteriën en gist) genoemd, die na ongeveer een of twee weken fermenteert tot een koolzuurhoudende drank. Je kunt thuis ook je eigen kombucha maken. Je moet er echter wel voor zorgen dat het proces 100% hygiënisch verloopt. Besmetting met andere bacteriën kan problemen veroorzaken, vooral bij mensen met een gevoelige maag! De fermentatie van de SCOBY kan een kleine hoeveelheid alcohol als bijproduct in de drank produceren. De gemiddelde zelf gebrouwen kombucha kan om precies te zijn tot 1,5% alcohol bevatten. Dat is een eerder kleine hoeveelheid, maar toch moet er rekening mee worden gehouden voor wie alcohol wil – of moet – vermijden.
Kefir is een andere gefermenteerde drank die afkomstig is uit de Kaukasus. Het is een zure melkdrank die wordt gemaakt door koe- of geitenmelk te fermenteren met kleine kefirkorrels. Kefir is al na 24 uur klaar voor consumptie en heeft een unieke zoetzure smaak. Weet wel dat ook kefir aan het einde van het fermentatieproces kleine hoeveelheden alcohol bevat. Naast koolstofdioxide produceert fermentatie ook een kleine hoeveelheid alcohol, die kan variëren van 0,1% tot ongeveer 2% in het eindproduct (afhankelijk van de duur van de fermentatie en andere factoren).
Kvas is een traditionele Russische drank die ook ‘brooddrank’ wordt genoemd. Hij wordt gemaakt van roggebrood dat geweekt wordt met suiker, gist en verschillende kruiden. De brooddrank kan naar smaak worden verfijnd met aroma’s zoals rode bessen of munt. Kvas heeft meestal ook een alcoholgehalte van ongeveer 0,05% tot 1,5%.
Gefermenteerde limonade
In plaats van gezoete frisdranken te kopen in de supermarkt, kan je ook je eigen natuurlijk gefermenteerde fruitige frisdranken maken. Vul gewoon een schone kan met een handvol van je favoriete fruit. Voeg een eetlepel honing en wei en een paar kruiden zoals munt of rozemarijn toe als je dat lekker vindt. Leng het mengsel vervolgens aan met water. Let wel: het is belangrijk om ongeveer 1 cm lucht aan de bovenrand van de kan te laten, zodat de koolstofdioxide zich kan ontwikkelen. Goed mengen en twee tot drie dagen op kamertemperatuur bewaren. Meermaals per dag goed schudden. Bij dit proces ontstaan helaas ook kleine hoeveelheden alcohol. De afgewerkte frisdrank is een week houdbaar in je Liebherr-koelkast.
Veel plezier met het experimenteren!
Lees ook:
Brie: het Franse pareltje onder de kazen
Vijf voedingsmiddelen tegen griep en verkoudheid
Vond je dit een interessant artikel? Schrijf ons! Laat een reactie achter onder dit bericht of discussieer met ons op Facebook.
