Weet jij hoeveel koffie iemand drinkt tijdens zijn of haar leven? Het antwoord is 77.000 kopjes! Voor veel mensen is koffie drinken onderdeel van hun dagelijkse routine; bij de start van de dag, tijdens vergaderingen of bijvoorbeeld na het avondeten. We hebben een aantal leuke wetenswaardigheden over koffie voor je verzameld.
In deze landen wonen de meeste koffiedrinkers
Finland is het land dat met stip bovenaan staat als het gaat om koffieconsumptie, ze drinken gemiddeld 12 kg koffie per persoon per jaar. Sowieso scoren de Scandinavische landen hoog op de ranglijst, zo staan Noorwegen, IJsland, Denemarken en Zweden allemaal in de top 10. Maar ook Nederlanders zijn echte koffiedrinkers. Met 8,4 kg per persoon per jaar staan wij op de vijfde plaats.
Hoe de koffie naar Europa kwam
Al in de negende eeuw kenden de Ethiopiërs het stimulerende effect van de koffievruchten. Deze kennis verspreidde zich door de eeuwen heen via de Islamitische landen naar Europa. Aanvankelijk waren het de Italianen die verliefd werden op het drinken van koffie, waarna in de 17e eeuw de andere Europese landen volgden.
Van koffiestruik tot gebrande bonen
Het begint allemaal bij de koffiestruik, hiervan zijn enkele tientallen verschillende soorten. Voor ons is de Arabica struik de belangrijkste soort, zo’n 70% van de wereldwijde koffiemarkt bestaat namelijk uit Arabica koffie. Deze struik komt oorspronkelijk uit Afrika, maar wordt nu verbouwd in Azië en Zuid- en Midden-Amerika. De struik groei bij een (sub-)tropisch klimaat en op grote hoogte, op zo’n 1500 meter. De Arabica koffiebonen bevatten minder cafeïne dan de Robusta bonen en hebben daardoor een diverse smaaksamenstelling.
De Robusta bonen zijn verantwoordelijk voor de resterende 30% van de koffiemarkt. Robusta struiken groeien ook in lager gelegen gedeelten, voornamelijk in Zuid-Amerika. Deze bonen bevatten twee keer zoveel cafeïne als de Arabica bonen en worden vaak gebruikt in cappuccino’s. De twee soorten koffiebonen worden overigens ook vaak gemengd voor een gebalanceerde melange.
De koffiebonen zijn de zaden van de koffievrucht die op de koffiestruiken groeien. Deze koffievruchten worden geoogst zodra ze rijp zijn en worden verwerkt tot groene koffiebonen door het vruchtvlees te verwijderen. De groene koffiebonen ondergaan vervolgens een gistproces dat bijdraagt aan de vorming van het typische koffiearoma. Vervolgens worden de bonen gedroogd tot ze zo’n 12% water bevatten. Na een laatste schoonmaakbeurt zijn de bonen klaar voor hun lange reis. De verdere verwerkingsstappen vinden namelijk plaats op de plek waar de bonen uiteindelijk worden geconsumeerd, bijvoorbeeld in Nederland.
De rauwe groene koffie kan maximaal drie jaar worden bewaard voordat het in koffiebranderijen wordt gebrand. Eenmaal gebrand moet de koffie snel worden geconsumeerd. Koffiebonen zijn het meest vers tot een week of drie na het branden, daarna zal de versheid (en daarmee de smaak) achteruitgaan. Grote koffiefabrikanten verpakken koffiebonen daarom in een verpakking met luchtventiel. Dit ventiel zorgt ervoor dat er wel gassen uit de zak kunnen ontsnappen, maar dat er geen zuurstof de zak inkomt. In zo’n verpakking blijven bonen tot drie maanden vers.
De beste manier om koffie te bewaren
Of je nu koffiebonen of gemalen koffie wilt bewaren, in beide gevallen geldt dat je deze koel, droog, donker en luchtdicht moet bewaren. Bewaar koffie daarom in een afgesloten bus of doos en zet deze in een donkere kast. Je kunt gemalen koffie ook in de koelkast bewaren, dit vertraagt het verouderingsproces.
Wist je trouwens dat je koffiebonen ook kunt invriezen? Dat is namelijk een ideale manier om het aroma nog langer vast te houden. Let er op dat je de bonen luchtdicht verpakt in bijvoorbeeld een ziploc zak. Zorg dat er zo min mogelijk lucht in de zak zit. Eenmaal weer ontdooid kun je de bonen weer gebruiken zoals je gewend bent.
Een tip voor iedereen met een koffiemolen of volautomaat: het bonenreservoir is niet de meest ideale opslag, deze is bijvoorbeeld niet altijd luchtdicht. Vul het reservoir daarom niet te vol, je kunt beter wat vaker bijvullen en de rest van de bonen op een donkere en luchtdichte plek bewaren.
Zelf je koffiebonen malen?
Voorgemalen koffie verliest zijn versheid sneller dan koffiebonen. Je kunt daarom beter zelf koffie malen in een koffiemolen of volautomaat koffiemachine. Dit zorgt er niet alleen voor dat je koffie minder snel oud wordt, je kunt ook de maalgraad (fijnheid) aanpassen om de smaak te optimaliseren. Bij te grof gemalen bonen bestaat het risico dat het water niet voldoende contact heeft met de gemalen koffie tijdens het brouwen, zo worden de nodige aroma’s niet geëxtraheerd. Als je de bonen te fijn maalt kan de koffie snel te bitter worden, met name als het contact met water bij het brouwen te lang is.
Klaar met de voorbereidingen? Tijd voor koffie!
Nadat je je favoriete koffiebonen en de ideale maalgraad hebt gevonden of wanneer je gemalen koffie hebt gekocht kun je de koffie gaan bereiden. Veel mensen hebben een filterkoffiemachine op het aanrecht staan, maar er zijn nog veel meer manieren om koffie te brouwen. In alle gevallen komt het neer op het extraheren van de aroma’s uit de gemalen koffie met behulp van heet water. Een filter of zeef zorgt ervoor dat de resterende gemalen koffie niet in de vers gemaakte koffie terecht komt.
In Nederland is filterkoffie uit een koffiezetapparaat nog steeds een populaire manier om koffie te zetten. Daarnaast zijn apparaten die werken met koffiepads of koffiecups erg populair.
Maar er zijn nog een aantal manieren om koffie te zetten. Ken je bijvoorbeeld de cafetière? Een cafetière (of French Press) is een glazen pot waarin je grof gemalen koffie en heet water doet. Nadat je de koffie een paar minuten hebt laten trekken druk je het metalen filter naar beneden om de gemalen koffie naar de bodem te duwen. Koffie uit een cafetière heeft een vol karakter doordat de koffie lang contact heeft met het hete water en het filter kleine deeltjes (waaronder aroma’s) van de gemalen koffie doorlaat.
Een ander voorbeeld van bereiding is de espresso. In een espressoapparaat wordt donker gebrande en fijngemalen koffie onder zeer hoge druk met water geëxtraheerd. Die hoge druk is een belangrijk verschil met andere bereidingsmethoden. Er zijn volautomaat espressomachines, deze nemen al het werk voor je uit handen. Met een druk op de knop worden de bonen gemalen en bereidt de machine de koffie. Echte koffieliefhebbers kiezen voor een halfautomaat, door gebruik te maken van een losse bonenmaler heb je veel meer invloed op de smaak van de koffie. Maar deze manier van koffiezetten is een stuk minder toegankelijk.
Met een Italiaanse perculator kun je makkelijk een sterke espressokoffie maken, zonder dat je er een espressomachine voor nodig hebt. Een perculator is een eenvoudig apparaat die je op je fornuis gebruikt. In Nederland zie je ze eigenlijk alleen in kook- en koffiespecialiteitenwinkels, maar in Italië kun je deze apparaatjes vaak gewoon in de supermarkt kopen!
Zoals je ziet is de diversiteit van koffie enorm! De verschillende soorten koffiebonen, verwerkingsmethoden en manier van bereiden zorgen ervoor dat je overal ter wereld verschillende soorten koffie tegen komt. En dat is nog niet alles, want we hebben het nog niet eens gehad over het variëren met toevoegingen!
Veel mensen drinken hun koffie thuis of op kantoor met melk en suiker. Maar wat dacht je van de vele melkvariaties zoals cappuccino of latte macchiato? Een speciale koffie na het diner zoals Irish Coffee is voor veel mensen een ideale afsluiter. En heb je weleens een ijskoffie op een warme zomerdag gedronken?
Wat is jouw favoriete koffie? En hoe bereid jij thuis je koffie? Wij zijn benieuwd! Schrijf ons! Laat een reactie achter onder dit bericht. Of discussieer met ons op Facebook.
