Typ het woord ‘olijven’ in Google en je krijgt meer dan 2,2 miljoen hits. Het aantal soorten is groter dan je wellicht zou denken. De kleine vrucht is zelfs zo belangrijk dat er een aantal zaken naar vernoemd zijn; je kent vast de Olijfberg in Jeruzalem en Olijfje, de vriendin van tekenfilmfiguur Popeye. En wist je dat een deel van de hersenstam ook naar de olijf genoemd is? Maar goed, vandaag bekijken we de echte olijf; de vrucht van de olijfboom.
En wat is een betere manier om te starten dan met een paar interessante feiten…
- Olijfbomen kunnen meer dan 1000 jaar oud worden.
- Hoe ouder de olijfboom wordt, hoe beter de vruchten zijn.
- Hoogwaardige olijfolie wordt aangeduid met de term Extra Virgin (Engels), Vierge extra (Frans), Extra Vergine (Italiaans), Virgin Extra (Spaans) of Nativen (Duits).
- Het hoogste olijfolieverbruik is in handen van Spanje (11 liter per hoofd van de bevolking) en Griekenland (10 liter per hoofd van de bevolking).
- De kleur van de olijfolie varieert van groenachtig bruin tot lichtgeel afhankelijk van de rijpheid van de vrucht en de stoffen die zich hierin bevinden. De kleur zegt niets over de kwaliteit van de olie.
- Olijfolie is goed voor droog haar. Masseer pure olijfolie in je haar en laat dit minstens een uur inwerken. Was het uit met een milde shampoo, je haar krijgt een prachtige glans en het is een traktatie voor je hoofdhuid.
- Circa 90% procent van de geoogste olijven wordt gebruikt voor het maken van olijfolie. Slechts 10% wordt direct gegeten als tafelolijf met knoflook, chili, amandelen of alleen in de olie.
- Afhankelijk van de soort heb je 5 tot 10 kg olijven nodig om 1 liter olie te maken.
De olijfboom
De olijfboom is gemakkelijk te herkennen aan zijn langwerpige, ovale bladeren en aan zijn grijsachtige, knoestige stam en takken. De boom gedijt goed in een mild mediterraan klimaat en is daarom veel te vinden in gebieden rond de Middellandse Zee waar de omstandigheden ideaal zijn. Maar er zijn inmiddels ook enorme olijfgaarden te vinden in Latijns Amerika, Australië, Japan en de zuidelijke VS. Ondertussen behoren Turkije, Marokko en Syrië tot de belangrijkste olijfolie- en olijfproducenten buiten de EU. Er zijn wereldwijd meer dan duizend olijfvariëteiten waarvan er veel alleen lokaal worden geteeld.
Groen of zwart, waarom hebben olijven verschillende kleuren?
Olijfbomen bloeien na ongeveer vier jaar, produceren hun eerste oogst na zeven jaar en ontwikkelen pas volledig na twintig jaar. Wat bepaalt de kleur van olijven? Zullen ze groen, zwart of misschien zelfs paars zijn? Dit is een eenvoudig antwoord: olijven zijn groen als ze worden geoogst voordat ze volledig rijp zijn. Naarmate ze langer rijpen, veranderen ze meer van kleur; eerst paars en uiteindelijk zwart. Groene olijven smaken buitengewoon fruitig terwijl zwarte olijven juist meer gepeperd zijn. De manier waarop olijven na de oogst worden opgeslagen (in knoflook of kruiden) draagt ook bij tot de smaak.
Een waarschuwing met betrekking tot zwarte olijven: hun kleur kan een helpende hand gekregen hebben. De olijfindustrie kleurt groene olijven vaak met ijzerzouten om ze zwart te maken. Dit is het geval met de meeste ontpitte zwarte olijven en de goedkopere soorten. Let bij het kopen van olijven op het woord ‘zwart’ dat aan het etiket moet worden toegevoegd als olijven op deze manier zijn aangepast.
Olijven zijn goed voor je
Ondanks dat olijven ontzettend lekker zijn, kunnen ze niet direct na het plukken van de boom gegeten worden omdat ze ongelooflijk bitter zijn. Na het oogsten moeten de olijven in een zoutoplossing worden uitgehard om ze geschikt te maken voor consumptie. Hoewel zwarte olijven iets meer vet bevatten (45 gram vet per 100 gram) zijn het onverzadigde vetzuren die een positief effect hebben op hart- en bloedvaten. Olijven zijn altijd een speciale traktatie en kunnen op vele manieren worden gebruikt: in salades, om koude gerechten te begeleiden, op pizza’s, met tomaten en aubergines of op cocktailsticks met kaas als tussendoortje.
Veel meer dan een lekker hapje
Hoe meer je je verdiept in de wereld van de olijf, des te interessanter het wordt. Er zijn enorm veel olijf gerelateerde producten op de markt. Om te beginnen zijn er de verschillende soorten olie en tafelolijven, gemarineerd met knoflook, kruiden, gevuld met schapenkaas of naturel. Ook de cosmetica-industrie heeft de voordelen van olijfolie ontdekt, waarschijnlijk als gevolg van de toenemende vraag naar natuurlijke cosmetica. Tegenwoordig wordt olijfolie gebruikt voor het maken van zeep, douchegel, shampoo, zonnebrandcrème en aftersun. De mogelijkheden van de olijf beperken zich niet alleen tot hun onweerstaanbare smaak en verzorgingsproducten. Het is niet alleen de vrucht maar ook het hout van de olijfboom dat erg gewild is. Mooie borden, schalen en snijplanken zijn allemaal gemaakt van prachtig olijfhout met zijn kenmerkende nerven.
Olijven bewaren
Olijven kunnen maximaal 40 dagen in de koelkast worden bewaard. Bij het bewaren van olijfolie moet je ervoor zorgen dat de fles goed is afgesloten omdat sommige bestanddelen gevoelig zijn voor oxidatie bij blootstelling aan zuurstof. Bewaar de flessen ook niet in direct zonlicht om het verlies van antioxidanten te voorkomen. Bewaar olijfolie koel en beneden de +25°C. Olijfolie kan ook in de koelkast bewaard worden, maar bij temperaturen onder de +10°C kan, afhankelijk van de samenstelling, de olijfolie gaan stollen en troebel worden. Terugzetten op kamertemperatuur zal de olijfolie weer herstellen zonder dat de kwaliteit wordt beïnvloed.
Wat zit er in de olijven?
100 gram groene olijven bestaat uit ongeveer 13% vet en grotendeels onverzadigde vetzuren. Ze bevatten vitaminen A, B1, B2, B6, C en E, pantotheen- en foliumzuur evenals mineralen zoals kalium, magnesium, calcium, ijzer, zwavel en chloor.
Heb je nog vragen over het bewaren van olijven? Schrijf ons! Laat een reactie achter onder dit bericht. Of discussieer met ons op Facebook.
